Leestijd 5 - 6 min
Commissie van begeleiding en team gaven hun school in anderhalf jaar tijd een flinke boost
Samen sterk op De Ortolaan
Anderhalf jaar geleden gingen intern begeleider Jordi Driessen, orthopedagoog Jan-Kees Muis, coördinator Ron Mennen en directeur Bart Waijers van start als nieuwe commissie van begeleiding (cvb) van De Ortolaan Roermond. Met hun collega’s bouwen zij sindsdien - met succes - aan een sterke en bruisende school.

Bestuurlijke onrust in het kennis- en expertisecentrum waarin de school gevestigd is, personele wisselingen, een schietincident en onterecht negatieve publiciteit: in zo’n context is het pittig werken. Toch liet het team van De Ortolaan zich niet uit het veld slaan en richtte zijn energie op versterken wat goed ging en op verbeteren wat nodig was.

Anderhalf jaar later is het resultaat een sterke basis. Leerlingen komen graag naar school, er is goed contact met ouders, de kwaliteit is op orde, het leer- en werkklimaat is positief en veilig en het team biedt jongeren samen met partners nog meer maatwerk. Hoe is dat gelukt? “Alles begint met een sterk team”, benadrukt Ron. “We hebben als collega’s naar elkaar uitgesproken dat we ons focussen op zaken waarop we invloed hebben.”

"Als team naar elkaar uitgesproken dat we ons focussen op zaken waarop we invloed hebben"
Jan-Kees Muis

Positief leer- en werkklimaat

“Onze leerlingen hebben als eerste veiligheid, stabiliteit en voorspelbaarheid nodig”, benadrukt Jan-Kees. Vanuit een gezamenlijke en vooral positieve pedagogische visie zijn de cvb en het team hier bewuster op gaan inzetten. TOPs! helpt ze hierbij.

TOPs! stimuleert een positieve groepscultuur en vergroot competenties van leerlingen op het gebied van zelfmanagement, morele ontwikkeling en sociale informatieverwerking. Leerlingen volgen lessen sociale vaardigheden, omgaan met boosheid en moreel redeneren en leren elkaar feedback geven.

Jordi: “We gaan regelmatig met leerlingen in gesprek over de actualiteit. TOPs! wordt ingezet om die actualiteit en sociale vaardigheden te koppelen. Begin dit jaar bijvoorbeeld over de straatrellen. Wat vinden zij daarvan? Wat zouden zij doen? Dat levert mooie gesprekken op.”

Jordi Driessen

Cvb is er voor collega’s en leerlingen

De Ortolaan is gaan werken met een TOPs!-time-out-voorziening. Dat is géén fysieke plek, benadrukken de cvb-leden, veel meer een manier van preventief samenwerken. Een van de cvb-leden is altijd beschikbaar om een leerling op te vangen als het in de les niet lekker loopt en extra ondersteuning nodig is.

Jan-Kees: “We gaan dan in gesprek en kijken met de leerling wat er waarom gebeurde en wat nu nodig is.” Ron: “We hebben echt de switch gemaakt van negatief gedrag buitensluiten, een leerling de klas uit sturen of zelfs schorsen, naar de leerling begrijpen, nabij te zijn en in gesprek te gaan.”

Soms is ondersteuning in de klas helpend, soms een gesprek, soms een blokje om. Door deze gerichte aandacht en begeleiding leren jongeren om hun gedachten in woorden om te zetten en bespreekbaar te maken en kunnen de lessen aan de rest van de klas doorgaan. “Belangrijk is dat mentoren van leerlingen zelf de regie houden, wij werken coachend en ondersteunend,” zegt Jan-Kees.

Professionalisering

De cvb heeft een onderzoekende, nieuwsgierige houding, werkt datagestuurd en spart veel met collega’s. Een vier-ogenprincipe is leidend. De deur staat altijd open en het team investeert ook in scholing.

Het team volgde onder meer de training Geweldloos Verzet, om op een andere manier om te gaan met gedragsvragen van leerlingen. Vanuit die methode en intervisievorm leer je focussen op je eigen gedrag, houding en taal, hoe je situaties de-escaleert, waakzame zorg biedt en hoe je als collega’s echt beschikbaar bent voor elkaar.

Werken vanuit eenzelfde visie en aanpak, permanent bewust investeren in de relatie tussen leerlingen en leerkrachten en versterking van het team: het werpt vruchten af. Zo daalde het aantal schorsingen en escalaties flink en is de leer- en werksfeer heel goed. En dat geeft iedereen in het team veel erkenning en positieve energie.

"Tijdens ‘talenttijd’ werkt de onderbouw vakoverstijgend en klasdoorbrekend en kiezen leerlingen voor workshops muziek, sport of cultuur"
Ron Mennen

Meer maatwerk en focus op talent

Om leerlingen samen met ouders zo goed mogelijk voor te bereiden op vervolgonderwijs of werk, is maatwerk het sleutelwoord legt Ron uit.

“Het stage-aanbod is uitgebreid, er zijn succesvolle extraneus-, schakel- en symbiosetrajecten. Leerlingen met havoniveau kunnen sinds kort ook bij ons terecht en thuiszitters krijgen een op hun behoeften afgestemd onderwijs- en begeleidingstraject. “Daar zijn we echt trots op: we willen een inclusieve school zijn en denken niet in barričres maar in kansen.”

Het team focust daarnaast meer en meer op brede talentontwikkeling van leerlingen. Tijdens ‘talenttijd’ werkt de onderbouw vakoverstijgend en klasdoorbrekend en kiezen leerlingen voor workshops muziek, sport of cultuur. Workshops weerbaarheid en CKV hebben een prominente rol in het onderwijsaanbod en in de bovenbouw worden projectweken georganiseerd.

"Na een roerige tijd delen wij ons verhaal graag met andere collega’s, iedereen staat voor uitdagingen om moeilijke situaties op te lossen"

Bergen werk verzet

Al met al zijn afgelopen anderhalf jaar “bergen werk verzet”, bevestigt Jordi. Daarbij leerden de cvb en het team veel van elkaar maar ook van anderen. “Vandaar dat wij nu, na een roerige tijd, ons verhaal ook graag delen met andere collega’s binnen Aloysius. Iedereen staat voor uitdagingen om moeilijke situaties op te lossen. We kunnen veel van elkaar leren.”

Wat zijn terugkijkend de belangrijkste lessen geweest? Ron: “Als team zaten we in een vervelende situatie waarop wij geen invloed hadden. Het is ons gelukt om ons onafhankelijk te maken van de sores om ons heen, door te focussen op wat er echt toe doet. Er zijn voor onze leerlingen, elkaar en goed onderwijs bieden.”

Een open cultuur is een belangrijke succesfactor, vult Jordi aan. “We zijn als cvb naar iedereen transparant in wat we doen en vinden, ook tijdens besprekingen met collega’s of het hele team.” Jan-Kees: “Daarnaast zijn we trots op onze leerlingen. Tijdens de lockdown zag je bijvoorbeeld met hoeveel doorzettingsvermogen en betrokkenheid zij aan de slag waren om toch lessen te volgen en merkten we hoe graag ze naar school wilden komen. Hoe mooi is dat!”

 Meer weten over de werkwijze van De Ortolaan Roermond? Neem contact op met intern begeleider Jordi Driessen, orthopedagoog Jan-Kees Muis, coördinator Ron Mennen of directeur Bart Waijers.

auteur Anne-Marie Veldkamp