“Het lijkt aanvankelijk best ingewikkelde materie”, vindt Jan-Kees. “Dat merken we ook aan nieuwe collega’s. Daarom organiseren we startbijeenkomsten en nemen ze mee in de bedoeling van ambitiegericht werken en onze werkwijzen. “Zeker in het speciaal onderwijs ben je eraan gewend om naar het individu te kijken”, legt Jan-Kees uit.

“Bij ambitiegericht werken ben je naast het individu gericht op hoge ambities voor de hele groép. Je stelt je doelen, maakt je jaarplanning en doet er vervolgens alles aan om álle leerlingen die te laten halen en gaat niet je ambities, doelen of planning bijstellen. Dat is een omslag in denken.”

Coachen met een Kijkwijzer als leidraad

Een eerste slag maakte het team door leerlingen actiever te betrekken bij de lessen en aan te sluiten bij hun behoeften tijdens de instructie. Het team selecteerde een aantal werkvormen die passen bij het activeren van en afstemmen op leerlingen. Jordi: “Leerkrachten doen nu bijvoorbeeld standaard een minicheck: wat weten leerlingen al over de lesstof?”

Wat je al weet, hoef je niet meer te leren, dus kunnen de leerlingen voor wie dat geldt, met een verdiept arrangement aan de slag. Dat geeft de leerkracht tijd om te focussen op leerlingen die wellicht meer uitleg nodig hebben.

Jordi en Jan-Kees zien een positief effect op het leergedrag. “Leerlingen doen gemotiveerder mee”, zegt Jan-Kees. “Ze weten: als ik nu even goed oplet, ben ik straks eerder klaar en heb ik meer vrije tijd.”

Waarderende gesprekken

Jordi en Jan-Kees coachen hun collega’s in de praktijk. Leidraad daarvoor is de bondige Kijkwijzer, waarin het team heeft beschreven hoe het wil werken om hun schoolambities te halen. Zo staat ook die minicheck daarin.

“Leerkrachten filmen hun eigen les”, legt Jordi uit. “Ze kijken die terug en vullen dan de Kijkwijzer zelf in. Die bespreken we dan met ze na.”
Jordi en Jan-Kees voeren heel bewust waarderende groepsbesprekingen. “Eerst samen successen vieren en kijken wat góed gaat”, vat Jan-Kees samen. “En daarna wat er nog te ontwikkelen valt.”

Datateam uitgebreider

De groepsbesprekingen vinden plaats op basis van een analyse van de onderwijsopbrengsten die Jordi en Jan-Kees langs de lat van de schoolambities leggen.
Daarnaast bespreekt het team tijdens een vergadering de schoolresultaten. Dit werd eerst alleen door Jordi en Jan-Kees voorbereid, maar sinds dit schooljaar worden zij geholpen door een collega.
Data duiden helpt om scherp te hebben of je ambities haalt, maar toch gaan de gesprekken nauwelijks over ‘cijfertjes’, benadrukt Jordi.

“We gebruiken die om samen te kijken naar opvallende trends en naar het handelen in de klas: wat doe je nu goed waardoor ambities worden gehaald? Wat kun je van collega’s leren? Wat zou je anders kunnen doen?” Jan-Kees: “Het mooie is dat leerkrachten zich nu veel bewuster zijn van wat ze voorheen onbewust al goed deden.”

Groei geeft energie

Al gaan de gesprekken – ook tijdens teamvergaderingen - dus vooral over leerkrachthandelen, toch is het fijn om te merken dat de onderwijsopbrengsten steeds beter worden.
Jan-Kees: “Iedereen wil natuurlijk het maximaal mogelijke uit leerlingen en lessen halen. Als je dan ziet dat we als team groeien, motiveert dat natuurlijk. Ook voor leerlingen trouwens, want wij maken die groei in de klas zichtbaar, net als de volgende stap die ze kunnen gaan zetten.”

Jordi: “Toen we begonnen met ambitiegericht werken scoorden we voor alle vakken en vakoverstijgende doelen zo’n tien procent of meer onder onze ambitie. Nu staan alle resultaten steeds meer in het groen en halen we onze ambities. Dat geeft energie. Die groei willen we natuurlijk zien vast te houden.”

De succesfactoren? Dat sommen Jordi en Jan-Kees snel op: systematisch werken, praten over onderwijs, waarderend coachen op basis van de Kijkwijzer en effectieve groepsbesprekingen, waarin het draait om leerkrachtgedrag.

Ook de meerwaarde van het duo-kartrekkerschap heeft zich bewezen. “Op school werken we volgens het vier ogenprincipe”, vertelt Jordi. “Ook voor ambitiegericht werken is het fijn om samen op te trekken. We hebben er veel tijd en energie in gestoken, maar nu staat er ook iets. We houden elkaar scherp en enthousiast.”